داروهای بدنسازی و ناتوانی جنسی!

موادی که به نام  داروهای بدنسازی و مکمل های ورزشی شناخته می شوند در حقیقت همان استروئیدهای آنابولیک هستند. این نام به موادی اتلاق می شوند که به صورت طبیعی درمحیط اطراف ما وجود ندارند و بصورت مصنوعی ساخته می‌شوند. شکل مولوکولی و شیمیایی آنها شبیه ساختار هورمون های مردانه، با خواصی مشابه هستند. مهمترین هورمون مردانه تستسترون است.

تاثیراستروئیدها پس از مصرف، بروز صفات ثانویه جنسی و متابولیکی، مشابه هورمون های مردانه است. بروز این تاثیرات هم در مردان و هم در زنان دیده می شود.

با مصرف این مواد بطور موقت بافت ها و فیبرهای عضلانی آب بیشتری در خود جذب و نگهداری می کنند. در نتیجه این عملکرد عضلات فرد متورم و اندام عضلانی وی درشت تر می شوند. البته بدلیل پایدار نبودن این وضعیت، پس از قطع مصرف مواد هورمونی بدن به شکل طبیعی خود بر می گردد.

مصرف برای افزایش توده عضلانی :

بافت فیبرعضلانی یک سلول محسوب می شود همانطور که کبد ما از میلیون ها سلول تشکیل شده عضلات هم از میلیون‌ها فیبرعضلانی تشکیل شده اند. درعلم پزشکی ما هیچ وقت افزایش توده عضلانی به معنی افزایش تعداد سلول ها نداریم . اگر سلول های کبد تکثیرشوند سرطان کبد ایجاد میشود همانطور که تکثیر فیبرهای عضلانی به معنی بروز سرطان در این بافت ها است.

بنابراین با مصرف این مواد تعداد فیبرهای عضلانی بطور مثال از ۱۰ به ۲۰ سلول نمی رسد و فقط هر فیبر عضلانی مقدار زیادی آب و پروتئین در خود جمع می کند و حجیم می شود و بعد از مدتی این حجم خود را از دست خواهد داد.

انواع داروهای بدن سازی که حاوی هورمون های آنابولیزان هستند در بازار وجود دارند، این داروها  بر اساس قدرت تاثیرگذاری با هورمون تستسترون مقایسه می شوند.

هورمون تستسترون و هورمون های آنابولیزان دو اثرمهم بر بدن انسان در هر دو جنس دارند:

• اثرات آندروژنیک یا جنسیتی (ایجاد خصوصیات مردانه)
• اثرات متابولیک و آنابولیک (اثرات سازنده، رشد دهنده)

تستسترون بر بدن در بروز اثرات جنسیتی و اثرات رشد دهنده نسبت 1 به 1 دارد. یعنی به همان نسبت که باعث بروز خصوصیات مردانه می شود موجب تغییرات متابولیکی هم می شود. در حالی که این نسبت در اکسی متالون، بعنوان شایع ترین مواد استفاده شده برای حجیم کردن عضلات 1 به 3 است و این نسبت در نادرولون 1 به 4 است. به این معنی که 3 و 4 برابر قوی تر از تستسترون هستند، چه بصورت خوراکی و چه بصورت تزریقی مصرف شود.

دلیل بروز صفات ثانویه جنسی در مردان چیست؟

هورمون تستوسترون مهمترین هورمون مردانه و بسیار مؤثر در رشد و تکامل اندام‌های جنسی مرد است. از جمله رویش موی صورت، بم شدن صدا، ریزش مو با مدل مردانه و این هورمون همچنین دارای خواص سازنده و رشد دهنده مانند رشد عضلات و توده استخوانی می‌باشد.

شما به ندرت می توانید در جمعیت زنان یک نفر تاس با مدل مردانه پیدا کنید؛ چون ریزش موها در مردان رابطه مستقیم با هورمون مردانه دارد.

 اگر خانمی شروع کند به مصرف هورمون های آنابولیزان که متاسفانه بیشتر به عنوان داروهای چربی سوز برای لاغر کردن به فروش می رسند، دچارعلائم ثانویه جنسی مردانه خواهد شد. برخی اثرات متابولیک هورمون های آنابولیک بر روی خانم ها غیرقابل برگشت هستند.

از جمله اثرات متابولیک هورمون های آنابولیک برزنان:

1-  کلفت شدن صدا

2- بزرگ شدن کلیتوریس

3- ریزش موی سر و تاسی

4- رویش موی صورت و بدن

اگر در یک خانم طبیعی که هیچ دارویی حاوی مواد استروئیدی مصرف نمی کند علائم فوق بروز پیدا کرد به این معنا است که در بدن او عضوی درحال تولید هورمون مردانه است. شایعترین دلیل این اتفاق کیست های تخمدان هستند که البته قابل درمان هستند. پس از درمان و قطع ترشح هورمون مردانه عوارض کاهش می یابند.

عوارض هورمون های آنابولیزان  در مردان و زنان

مابین هورمون های غده هیپوفیز و هورمون های غدد جنسی (در مردان بیضه ها و در زنان تخمدان ها) یک رابطه معکوس یا یک بازخورد منفی وجود دارد. هر قدر میزان هورمون ها غدد جنسی کم شود، میزان هورمون های غده ی هیپوفیز افزایش می یابد. هر قدر سطح هورمون های جنسی در خون بالاتر یرود سطح هورمون های هیپوفیز پایین خواهد آمد. بیضه ها در مردان تحت تاثیر دو هورمون غده هیپوفیز به نام LH و FSH هستند. پایدار ماندن کارکرد و اندازه بیضه ها تحت تاثیرهورمون های هیپوفیزهستند.

مصرف هورمون های آنابولیزان به مقادیر زیاد و به مدت طولانی باعث می شود غده هیپوفیز در حال مهار شده باقی بماند.  به هر علتی هورمون های غده هیپوفیز از بین برود مرد دچار تحلیل غدد جنسی و کوچک شدن بیضه ها خواهد شد. شایعترین دلیل تحلیل بیضه ها بخصوص در ورزشکاران مصرف خودسرانه هورمون های جنسی و داروهای بدنسازی است.

در مردان 10% هورمون های جنسی مصرف شده  در بافت چربی تبدیل به هورمون زنانه می شود.

از جمله عوارض دیده شده در مردان ورزشکار که از این هورمون ها و مواد بدنسازی تزریقی به مقادیر زیاد استفاده می کنند بزرگ شدن پستان هاست این عارضه غیر قابل برگشت است که بطور معمول برای اصلاح  نیاز به جراحی دارد.

درزنان ابقاء پستان ها رابطه مستقیم با هورمون های غده هیپوفیز دارد. یکی از عوارض سوء مصرف این هورمون ها و مواد بدنسازی درزنان بدلیل مهار شدن غده هیپوفیز کوچک شدن و حتی از بین رفتن پستان هاست.

سوء مصرف این هورمون ها عوارض متابولیک هم دارند. مهمترین آنها افزایش غلظت خون است. این اتفاق اکسیژن رسانی به اعضاء حیاتی  را کم خواهد کرد. رشد غده پروستات در مردها وابستگی کامل به هور مون های مردانه دارد. بیش از ۵۰%  سرطان های پروستات در مردها سرطان های کلینیکال و بقیه سرطان های پاتولوژیک هستند  یعنی برخی سرطان ها تا آخر عمر نه کشف میشوند و نه کاری با مرد دارند ولی مصرف هورمون مردانه در این افراد می تواند موجبات بروز سرطان پروستات را فراهم کند.

داروهای بدنسازی در غالب مکمل ها به بصورت پودرهای خوراکی و گاهی بصورت تزریقی مصرف می شوند. این مواد متاسفانه امروزه بدون نظارت کافی به وفور در دسترس همگان قرار دارند و موجب آسیب های فراوان به سلامتی افراد و کارکردهای جنسی آنها می شوند.

تذکر مهمی که لازم است در خصوص مصرف یکی از پودرهای مکمل برای ساخت توده عضلانی یادآور شوم، خطر مصرف پودر پروتئینی است بنام کراتین. این ماده در بدن همچون سم عمل کرده و باعث آسیب دیدگی شدید کلیه ها و مصرف زیاد و طولانی مدت آن منجر به نارسایی دائمی کلیه ها می شود.

سخن آخر:

برخی قصد دارند با مصرف استروئیدهای آنابولیک ماهیچه‌های خود را حجیم کرده و با افزایش قدرت بدنی و پرورش اندام، ورزشکار موفقی باشند و یا بدن زیبایی داشته باشند. متاسفانه امروزه سوء‌ مصرف این مواد در بین نوجوانان و جوانان زیاد شده است که می تواند با ایجاد اعتیاد در مصرف، موجب آسیبهای جدی در اندام های جنسی و کارکردهای جنسی آنها شود.

برداشتی از سخنان دکتر محمدرضا صفری نژاد   جراح و اورولوژیست